Zawory 4-drogowe z siłownikiem - jak działają?

Zawór czterodrogowy jest niezbędnym elementem w nowoczesnych systemach grzewczych, oferując zarówno funkcjonalność, jak i ochronę przed korozją. Wybór odpowiedniego zaworu i jego prawidłowe ustawienie są kluczowe dla efektywnego i bezpiecznego działania całego systemu.

Zawór czterodrogowy jest kluczowym elementem w systemach centralnego ogrzewania, który umożliwia zarówno mieszanie cieczy w różnych proporcjach, jak i przełączanie obiegów. Składa się z czterech portów i regulowanego elementu wewnętrznego, co pozwala na precyzyjne dostosowanie pracy urządzenia. Jest on często używany w systemach grzewczych zasilanych przez kotły na paliwa stałe.

Dlaczego zawór czterodrogowy jest ważny? Praca kotłów na paliwa stałe generuje kwaśne kondensaty, które mogą prowadzić do korozji niskotemperaturowej. Dlatego, w celu ochrony systemu, stosuje się technikę "dogrzewania" wody wracającej do kotła z grzejników. Zawór czterodrogowy pozwala na stworzenie dwóch obiegów – jednego dla grzejników i drugiego dla kotła, gdzie woda jest podgrzewana. Regulacja mieszadełka, umożliwiająca ustawienie temperatury od 0 do 90°C, sprawia, że woda staje się na tyle gorąca, że korozja niskotemperaturowa nie jest problemem.

Dla wygody użytkownika, zawór może być sterowany ręcznie lub automatycznie poprzez zamontowany siłownik. Automatyczne sterowanie wymaga jednak dodatkowego sterownika, który może być fabrycznie montowany w kotle lub dodany jako element zewnętrzny. Chociaż automatyczne systemy są droższe, zapewniają one bezobsługową eksploatację.

Zawory czterodrogowe i trójdrogowe są obie używane jako mechanizmy ochronne przed korozją oraz dla regulacji temperatury w systemach grzewczych. Trójdrogowe zawory są bardziej odpowiednie dla systemów z termostatycznymi głowicami na grzejnikach, podczas gdy zawory czterodrogowe są używane z konwencjonalnymi regulatorami.

Zawór czterodrogowy znajduje również zastosowanie w systemach z ciepłą wodą użytkową (c.w.u.). W zimie może on jednocześnie ogrzewać grzejniki i podgrzewać wodę. W lecie, można go przestawić tak, aby cała podgrzewana woda była kierowana tylko do zasobnika c.w.u.

Jak wybrać odpowiedni zawór? W otwartych systemach zaleca się stosowanie mosiężnych zaworów czterodrogowych. W zamkniętych systemach można użyć zaworów żeliwnych, ale są one generalnie mniej trwałe. Średnica zaworu powinna być dopasowana do średnicy pompy oraz do mocy kotła, co ułatwia doboru na podstawie wielkości nominalnej DN zaworu. Na przykład, dla kotła o mocy 18 kW odpowiedni będzie zawór o DN25, a dla kotła o mocy 40 kW – DN32 lub DN40.

Jeśli chodzi o montaż i instalację zaworu czterodrogowego, ważne jest, aby przestrzegać zaleceń producenta kotła i systemu grzewczego, szczególnie jeśli chodzi o zachowanie gwarancji na urządzenie. Niektóre producenci wymagają montażu konkretnego typu zaworu w celu optymalnej efektywności i bezpieczeństwa.

Co więcej, warto zwrócić uwagę na pozycję pompy obiegowej w instalacji. W zależności od konkretnego przypadku, pompa może być montowana na zasilaniu lub na powrocie z instalacji do zaworu. Wybór odpowiedniego miejsca ma istotny wpływ na efektywność energetyczną i funkcjonowanie systemu.

Jeśli w grę wchodzi kwestia oszczędności, można rozważyć instalację sterownika z opcją programowania i zdalnego zarządzania, który może dodatkowo obniżyć koszty eksploatacji. Sterowniki te mogą automatycznie dostosowywać pracę zaworu w zależności od zmieniających się warunków, takich jak temperatura zewnętrzna czy obciążenie systemu grzewczego, co przekłada się na wyższą efektywność i niższe rachunki za ogrzewanie.

Jeśli system grzewczy jest złożony i obejmuje różne rodzaje obiegów i urządzeń, jak np. podgrzewacze wody, ogrzewanie podłogowe czy nawet systemy solarne, zawory czterodrogowe mogą być częścią większej, zintegrowanej sieci sterującej, która zapewnia maksymalną efektywność i komfort.

Podsumowując, zawór czterodrogowy jest wszechstronnym i niezbędnym elementem w różnorodnych systemach grzewczych. Dzięki jego zastosowaniu możliwe jest nie tylko efektywne zarządzanie temperaturą i obiegami wody w instalacji, ale również zabezpieczenie systemu przed korozją niskotemperaturową. Przy wyborze zaworu warto zwrócić uwagę na kilka aspektów, takich jak typ systemu, wymagania producenta i specyfika zastosowania, aby zapewnić długą i bezproblemową eksploatację.