Czy każdy właściciel domu może skorzystać z programu „Czyste Powietrze”?

Dzięki programowi Czyste Powietrze można otrzymać nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych na wymianę źródła ciepła lub termomodernizację. To największy w Polsce projekt proekologiczny, który ma pomóc w walce ze smogiem i zmniejszyć rachunki za ogrzewanie. W 2025 roku wprowadzono nowe zasady, w tym obowiązek audytu energetycznego, które warto poznać przed złożeniem wniosku.

Czym jest program „Czyste Powietrze”?

Program „Czyste Powietrze” to ogólnopolska inicjatywa, której głównym celem jest poprawa jakości powietrza w Polsce poprzez ograniczenie emisji zanieczyszczeń z domowych źródeł ogrzewania. W praktyce oznacza to wsparcie finansowe dla osób, które chcą wymienić stary piec na nowoczesne, ekologiczne źródło ciepła lub przeprowadzić termomodernizację budynku, na przykład ocieplić ściany, wymienić okna czy zamontować pompę ciepła. Program jest skierowany przede wszystkim do właścicieli i współwłaścicieli domów jednorodzinnych, którzy chcą zmniejszyć zużycie energii i rachunki za ogrzewanie. Od 2025 roku wprowadzono istotne zmiany, w tym obowiązek wykonania audytu energetycznego, który ma pomóc w wyborze najbardziej opłacalnych rozwiązań dla danego budynku. Dzięki temu wsparcie z programu jest lepiej dopasowane do potrzeb i przynosi większy efekt w postaci oszczędności energii. Warto wiedzieć, że jest to największy w Polsce program dotacyjny tego typu, a jego budżet liczony jest w miliardach złotych, co daje realną szansę na skorzystanie z niego dla setek tysięcy właścicieli domów.

„Czyste Powietrze” dla właściciela domu – kto może skorzystać z programu?

Aby móc otrzymać dofinansowanie, trzeba spełnić kilka wymogów. Program jest przeznaczony dla osób fizycznych będących właścicielami lub współwłaścicielami budynku mieszkalnego jednorodzinnego, lub wydzielonego lokalu z własną księgą wieczystą. Czyste Powietrze wymaga także by nieruchomość była w posiadaniu wnioskodawcy od co najmniej trzech lat. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy dom został nabyty w drodze spadku. Istotne jest również, by budynek kwalifikował się jako mieszkalny, a nie np. gospodarczy czy rekreacyjny. W przypadku współwłasności konieczna jest pisemna zgoda pozostałych współwłaścicieli, co bywa wyzwaniem, jeśli nieruchomość należy do większej liczby osób. Warto podkreślić, że program jest dostępny w całej Polsce, więc niezależnie od lokalizacji można z niego skorzystać, o ile spełnia się warunki uczestnictwa w programie Czyste Powietrze.

Kryteria dochodowe i poziomy wsparcia w programie „Czyste Powietrze”

Poza wymogiem posiadania domu ważne są także dochody, które decydują o tym, jak wysoką dotację można otrzymać. Aktualne warunki przewidują trzy poziomy wsparcia.

• Podstawowy poziom wsparcia – dla osób, których roczny dochód nie przekracza 135 000 zł.

• Podwyższony poziom wsparcia – dla gospodarstw, w których dochód miesięczny na osobę nie przekracza 2 250 zł (wieloosobowe) lub 3 150 zł (jednoosobowe).

• Najwyższy poziom wsparcia – dla osób o dochodach do 1 300 zł na osobę w gospodarstwie wieloosobowym lub 1 800 zł w jednoosobowym, a także dla beneficjentów pobierających zasiłki.

Dzięki temu dofinansowanie jest sprawiedliwe i wspiera tych, którzy bez pomocy nie mogliby przeprowadzić modernizacji. Warto przed złożeniem wniosku sprawdzić swój próg dochodowy i wybrać odpowiedni poziom dotacji, aby w pełni wykorzystać możliwości programu.

Kto nie może skorzystać z programu „Czyste Powietrze”?

Choć program jest szeroko dostępny, istnieje grupa osób i sytuacji, w których wniosek nie zostanie zaakceptowany. Jedno z najczęstszych pytań brzmi: czy wynajmujący dostanie dotację. Niestety nie, ponieważ wsparcie jest przeznaczone wyłącznie dla właścicieli lub współwłaścicieli nieruchomości. Wykluczone są również budynki nowo wybudowane – w 2025 roku wciąż obowiązuje zasada, że pozwolenie na budowę musi być wydane przed końcem 2020 roku. Z programu nie mogą korzystać także ci, którzy już raz otrzymali środki w ramach tego samego programu – od 2024 roku obowiązuje zasada „jeden beneficjent – jedna dotacja”. Wątpliwości budzi również kwestia budynków wielorodzinnych. Na pytanie, czy wspólnota mieszkaniowa dostanie dopłatę, odpowiedź brzmi nie. Dla wspólnot i mieszkań w blokach przewidziano osobny program „Ciepłe Mieszkanie”. Problemem może być także brak zgody współwłaścicieli na złożenie wniosku. W takim przypadku konieczne jest uzyskanie podpisów wszystkich osób, które mają prawo własności.

Czy właściciel domu letniskowego może skorzystać z programu „Czyste Powietrze”?

Właściciele domków letniskowych nie są beneficjentami programu, ponieważ wsparcie obejmuje wyłącznie budynki mieszkalne jednorodzinne przeznaczone do całorocznego zamieszkania. Domki na działkach ROD, budynki letniskowe czy rekreacyjne, nawet jeśli są ocieplone i wyposażone w ogrzewanie, nie spełniają warunków uczestnictwa w programie Czyste Powietrze. Wynika to z faktu, że celem programu jest poprawa jakości powietrza w miejscach, gdzie emisja zanieczyszczeń ma największy wpływ na zdrowie mieszkańców, czyli w domach, w których przebywa się przez cały rok. Osoby posiadające nieruchomości rekreacyjne mogą natomiast sprawdzić, czy gmina, w której położony jest obiekt, oferuje lokalne formy wsparcia na wymianę źródła ciepła.

Jak przygotować się do złożenia wniosku o dofinansowanie w programie „Czyste Powietrze”?

Dobrze zaplanowane działania to klucz do szybkiego uzyskania wsparcia. 

• Sprawdź, czy spełniasz warunki uczestnictwa w programie Czyste Powietrze (własność, dochody).

• Zleć wykonanie audytu energetycznego – to obowiązek od 2025 r.

• Przygotuj dokumenty: odpis z księgi wieczystej, zaświadczenia o dochodach, zgody współwłaścicieli.

• Wybierz zakres prac i porównaj oferty wykonawców.

• Wypełnij wniosek online lub złóż go w odpowiednim WFOŚiGW.

Takie przygotowanie skraca czas rozpatrywania wniosku i zmniejsza ryzyko poprawek. Warto też pamiętać, że w wielu miastach działają punkty konsultacyjne, w których można uzyskać darmową pomoc przy wypełnianiu formularzy i uniknąć błędów formalnych.

Kto może skorzystać z programu „Czyste Powietrze”?

Program „Czyste Powietrze” to ogromna szansa na poprawę komfortu życia i ograniczenie kosztów ogrzewania, ale nie każdy może z niego skorzystać. Najważniejsze to sprawdzić, czy spełnia się kryteria własności i dochodowe oraz upewnić się, że budynek jest przeznaczony do całorocznego zamieszkania – tylko wtedy dofinansowanie dla właściciela domu zostanie przyznane. Jeśli masz wątpliwości, skonsultuj się z doradcą lub punktem programu w swoim województwie. To znacznie ułatwia proces wnioskowania. Zadbaj o przygotowanie dokumentów, wykonanie audytu i wybór odpowiednich prac, aby w pełni wykorzystać możliwości wsparcia. Im szybciej rozpoczniesz działania, tym prędzej skorzystasz z dopłaty i zyskasz cieplejszy, bardziej energooszczędny dom.